તમામ ઉંમરના લોકોમાં કેટલીક વસ્તુ ભૂલી જવી સામાન્ય માનવામાં આવે છે. તે બધા લોકો સાથે થાય છે જ્યારે આપણે આપણું પાકીટ કે કારની ચાવી ક્યાંક રાખીને ભૂલી જઈએ અથવા તો ઘણી વખત આપણા જીવનસાથીનું નામ યાદ રાખ્યા પછી પણ ભૂલી જઈએ.
ખરેખર આપણું મગજ દિવસની વિવિધ પ્રવૃત્તિઓના સંચાલનમાં એટલું વ્યસ્ત હોય છે કે કેટલીકવાર નાની નાની બાબતોને યાદ રાખવામાં આપણને મુશ્કેલી અનુભવાય છે. જ્યારે આપણે આપણી દૈનિક પ્રવૃત્તિઓ કરવામાં મુશ્કેલી અનુભવવા લાગીએ ત્યારે આ સમસ્યા વધી જાય છે.
ઉંમર સાથે કોઈપણ વ્યક્તિ માનસિક સ્વાસ્થ્યની સ્થિતિ વિકસાવવાનું જોખમ વધારે છે જેને ડિમેન્શિયા કહેવાય છે જેમાં આપણું મગજ વસ્તુઓને યાદ રાખવામાં નબળું પડી જાય છે.
તે કોઈ ચોક્કસ રોગ નથી જેમાં વ્યક્તિ યાદશક્તિ નબળી પડવાની સાથે નિર્ણય લેવાની ક્ષમતા ગુમાવે છે. કેટલાક અભ્યાસો દર્શાવે છે કે આપણું શરીર ડિમેન્શિયાની શરૂઆત પહેલા કેટલાક ચેતવણી સંકેતો આપે છે.
મગજને લગતા આ રોગનો કોઈ ઈલાજ નથી અને તેને અટકાવી શકાતો નથી પરંતુ તેના સંકેતોને ઓળખીને વહેલી સારવાર શરૂ કરવાથી આ રોગને વધુ સારી રીતે નિયંત્રિત કરવામાં મદદ મળે છે. ચાલો ડિમેન્શિયાના પ્રારંભિક સંકેતો જાણીએ.
કોણ શું કહે છે તે સમજવામાં અસમર્થતા-
ઓક્સફર્ડના સંશોધકોના નવા અભ્યાસ મુજબ, ઘોંઘાટીયા વાતાવરણમાં કોણ શું કહી રહ્યું છે તે શોધવામાં અસમર્થતા પણ ડિમેન્શિયા વધતા જોખમની શરૂઆતની નિશાની છે. આ સમસ્યાને સામાન્ય રીતે ખામીના સંકેત તરીકે ઓળખવામાં આવે છે, પરંતુ ઓક્સફોર્ડના સંશોધકો તેને ડિમેન્શિયા સાથે જોડીને જુએ છે.
નબળી યાદશક્તિ- નબળી યાદશક્તિ ડિમેન્શિયા પ્રારંભિક લક્ષણોમાંથી એક છે. આ સ્થિતિની શરૂઆતમાં વ્યક્તિને ઘણી વખત વસ્તુઓ યાદ રાખવામાં મુશ્કેલી પડે છે.
આવી વ્યક્તિઓ દરેક નાની વસ્તુને યાદ રાખવા માટે તેમના પરિવાર અને મિત્રો પર આધાર રાખે છે. તે લોકો જે ક્યારેક કોઈ વસ્તુ ભૂલી જાય છે અને પાછળથી તેને તે વસ્તુ યાદ આવે છે, તો તેને ડિમેન્શિયા કહેવાય છે. તે ફક્ત તમારી ઉંમર સાથે સંબંધિત છે.
રોજિંદા કાર્યો કરવામાં મુશ્કેલી- ડિમેન્શિયા જેવી સ્થિતિ વ્યક્તિ માટે એક કપ ચા બનાવવાથી માંડીને કોમ્પ્યુટર ચલાવવા સુધીના મૂળભૂત દૈનિક કાર્યો કરવા પણ મુશ્કેલ બનાવે છે.
આ કેટલાક એવા કામ છે જે તમે ઘણા વર્ષોથી કર્યાં હશે પરંતુ જો તમે આ પરિસ્થિતિનો ભોગ બનશો, તો તેને પૂર્ણ કરવું મુશ્કેલ લાગશે. તમને ઘરના કામ કરવામાં પણ મુશ્કેલીનો સામનો કરવો પડી શકે છે.
વાતચીત માટે યોગ્ય શબ્દોની પસંદગી- ડિમેન્શિયાથી પીડિત લોકો ઘણીવાર વાતચીતમાં યોગ્ય શબ્દોનો સમાવેશ કરવામાં અથવા તેના દૃષ્ટિકોણને વ્યક્ત કરવામાં અસમર્થ હોય છે. તેઓ ઘણીવાર ભૂલી જાય છે કે તેઓ શું વાત કરી રહ્યા હતા અથવા અન્ય વ્યક્તિએ શું કહ્યું હતું. આવી વ્યક્તિ સાથે વાતચીત કરવી મુશ્કેલ બની શકે છે.
મૂડ ફેરફાર– વારંવાર મૂડમાં ફેરફાર સાથે તમે ડિન્મેશિયા લક્ષણોને સરળતાથી ઓળખી શકો છો. ક્યારેક તમે ખુશખુશાલ છો અને અન્ય સમયે તમે ગંભીર દેખાઈ શકો છો. વ્યક્તિત્વમાં ધીમે-ધીમે પરિવર્તન આવશે, જે તદ્દન સ્પષ્ટ થશે. ડિપ્રેશનથી પીડાતા લોકો પણ આ સ્થિતિ વિકસિત થવાનું જોખમ ધરાવે છે.